ویژگی های زیستی و پارامترهای جدول زندگی شب پره جوانه خوار زیتون (palpita unionalis) روی سه رقم رایج زیتون در ایران

زیتونpalpita unionalis hübner  یکی از آفات مهم نهالستان ها، باغ های جوان زیتون و همین طور پاجوش های درختان مسن زیتون است. این آفت به میزبان های دیگر از جمله زبان گنجشک، یاسمن و برگ نو هم خسارت وارد می کند. انجام هرگونه اقدام مدیریتی برای کنترل هرگونه آفت مستلزم شناخت ویژگی های زیستی و پارامترهای جدول زندگی است. ویژگی های زیستی، پارامترهای جدول زندگی و پیش بینی جمعیت شب پرۀ جوانه خوار زیتون روی سه رقم کرونایکی، روغنی و زرد در دمای 1 ± 25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دورۀ نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در آزمایشگاه مطالعه شد. برای مطالعۀ جدول زندگی از نظریۀ جدول زندگی سن – مرحله، دوجنسی استفاده شد. مدت زمان نشو و نمای مراحل نابالغ (از تخم تا زمان ظهور حشرات بالغ) در رقم های کرونایکی، روغنی و زرد به ترتیب 05/35، 78/33 و 08/36 روز و طول عمر شب پره های بالغ ماده و نر به ترتیب ارقام ذکر شده (33/9، 00/7)، (64/10، 60/10) و (21/10، 10/8) روز به دست آمد. پارامترهای جدول زندگی روی سه رقم تحت استفاده اختلاف معنا داری با هم نداشتند. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) به ترتیب 044/0، 049/0، 047/0 بر روز در کرونایکی، روغنی و زرد مشاهده شد. بیشترین مقدار نرخ خالص تولیدمثل (r0) (61/8 نتاج به ازای هر فرد) مربوط به رقم روغنی به دست آمد. طول مدت زمان یک نسل (t) در کرونایکی 56/43 روز، در روغنی 12/42 روز و در زرد 04/42 روز بود. به طور کلی رقم کرونایکی میزبان نامناسب تری برای رشد این شب پره ارزیابی شد و برای کاهش خسارت این آفت کاشت آن با مدنظر قراردادن ویژگی های دیگر و نیز شرایط آفات دیگر قابل توصیه است.